ตอนที่193: กายภาพบำบัดในผู้ป่วยศัลยกรรม
กายภาพบำบัดในผู้ป่วยศัลยกรรม
กายภาพบำบัดในผู้ป่วยศัลยกรรมทรวงอก ( Chest Physical Thoracis Surgical )
ศัลยกรรมทรวงอกรอยผ่าตัดจะเป็นแบบ posterolateral thoracotomy ผ่าเข้าทรวงอก ระดับ intercostals ที่ 5 หรือที่ 6 การผ่าตัดจะผ่าตัดกล้ามเนื้อผ่าน Latissimus dosi Serratus anterior, Traoezius และ Rhomboid รวมทั้ง Internal และ External intercostals muscle กระดูกซี่โครงจะแยกออกจากกันในบางกรณีอาจใช้เทคนิคการผ่าตัดแบบ median stenotomy เช่นการผ่าตัด Thymus gland
การดูแลผู้ป่วยหลังผ่าตัดทรวงอก ( Post operative physical therapy treatment )
นักกายภาพบำบัดควรอ่านรายงานการผ่าตัดเพื่อดูรายละเอียดการผ่าตัด เช่น การผ่าตัดอะไร ลง incistion ที่ใด และควรสังเกตอาการอย่างใกล้ชิดพร้อมทั้งตรวจร่างกายตามผลการตรวจทางห้องปฏิบัติการดังนี้
- สังเกตสีผิว ซีดเขียว หรือไม่
- Vital sign อุณหภูมิ อัตราการหายใจ อัตราการเต้นของหัวใจและความดันเลือด
- Accessory device ต่างๆ
- วิเคราะห์ความเข้มข้นของO2 และ CO2 ในเลือดแดงจะให้ความสำคัญต่อแรงดันส่วน CO2(PaCO2) เพราะบอกถึงการระบายอากาศถุงลมว่าเพียงพอหรือไม่
- ลักษณะของเสมหะ ดูทั้งสีกลิ่น ปริมาณ รวมทั้งการไอด้วยว่ามีประสิทธิภาพหรือไม่
- ภาพถ่ายรังสีทรวงอก
- ยาระงับปวด
- เปรียบเทียบการเคลื่อนไหวของทรวงอก
- ฟังเสียงการหายใจ เปรียบเทียบปอดทั้ง 2 ข้าง
Lobectomy
เป็นการผ่าตัดปอดออกเป็นกลีบ
การรักษาทางกายภาพ
1. Breathing exercise
2. Postural drainage
3. Coughing training or suction
4. กระตุ้นให้มีการเคลื่อนไหวเปลี่ยนท่าบนเตียง
5. การให้ผู้ป่วยลุกเดินภายในบริเวณตึกหรือรอบเตียงในขณะที่นักกายภาพบำบัด พาผู้ป่วยเดิน
6. ควรระวังเรื่องข้อไหล่ด้วย กระตุ้นให้ผู้ป่วยยกแขนได้ในวันแรกหลังผ่าตัด
7. นักกายภาพบำบัดต้องกระตุ้นให้ผู้ป่วยนั่งยืดตัวตรงและมี trunk mobility exercise เพื่อป้องกันหลังคด
Segmentectomanal Wedge resection
Segmentectomy เป็นการผ่าตัดโดยส่วนของเนื้อปอดเป็นกิ่ง
Wedge resection เป็นการตัดส่วนของปอดออกเป็นรูปลิ่ม ซึ่งตัดออกน้อยมาก
Pneumonectomy
เป็นการตัดปอดออกทั้ง ข้าง ส่วนใหญ่มักจะมีการตัด mediastinan lymph nodes ร่วมด้วย เช่น ในผู้ป่วย มะเร็งปอด ระหว่าง 2 – 3 สัปดาห์แรกหลังผ่าตัดจะเกิด fibrosis ใน Hemithorax หลังจากนั้นจะมีRib ลู่ลง มีการยกขึ้นของ diaphragm ข้างที่ตัดปอดออกและ mediastinum
การรักษาทางกายภาพบำบัด
การฝึกการหายใจเน้นเฉพาะในปอดที่เหลืออีกข้าง เมื่อมีการเฉของ mediastinum จะทำให้ไอ
ลำบาก การสอน Huffing จะดีกว่า
Bullous emphysema
เมื่อถุงลมมีความผิดปกติแตกมารวมกันเป็นถุงใหญ่ขึ้น มักพบในส่วน Base ของปอดผู้ป่วย Emphysema เรียกว่า bleb หรือ bullae ซึ่งมีโอกาสเกิด Spontaneous pneumothracx ได้เมื่อเกิดขึ้นแล้วปอดจะถูกดกทำให้ปอดข้างนั้นแฟบ ผู้ป่วยจะได้รับการใส่ chest drain ทันทีในกรณีที่เป็นบ่อยหรือเป็นจำนวนมาก แพทย์จะให้การรักษาโดยการผ่าตัด หรือบางโอกาสอาจต้องทำการตัดเนื้อปอดส่วนนั้นออกโดยมีแนวแผลเป็น Thoracotomy
การรักษาทางกายภาพบำบัด
ผู้ป่วยเหล่านี้มักมีปัญหาทางด้านระบบหายใจก่อนผ่าตัด และมีอัตราการเสี่ยงต่อการเกิดภาวะแทรกซ้อนสูง การฝึกการหายใจเป็นสิ่งสำคัญมาก โดยเฉพาะการทำ pursed lips BE นอกจากนั้นก็ให้ฝึก endurance
Thoracoplasty
เป็นการผ่าตัดยุบส่วนของปอดที่มีรอยโรคถาวร การผ่าตัดชนิดนี้จะมีการผ่าตัดซี่โครงออกตั้งแต่ 3 อันขึ้นไป ในกรณี extensive thoracoplasty จะตัดซี่โครงออกมากกว่า 8 อัน
การรักษาทางกายภาพบำบัด
การแก้ไข posture และการ re – education ผู้ป่วยเป็นสิ่งสำคัญมาก เพราะผู้ป่วยจะมีโอกาสเกิด defofomity ได้มาก
Pleural surgery การผ่าตัดเกี่ยวกับเยื่อหุ้มปอด
Pleurectomy
คือการตัดส่วนของ parietal pleura ในบริเวร chest wall ทำให้เกิด Raw surface ซึ่งvisceral pleura จะติดมาเชื่อมทำในกรณี blebs หรือ bullae
Pleurodesis
คือการขจัด pleural space โดยการทำให้เกิดการติดกันของเยื่อหุ้มปอดทั้ง 2 โดยเกิด adhesion กันโดยการฉีดสารเชื่อมเข้าไปใน pleural cavity
Decortication
คือการผ่าตัดเลาะถุงหนองในเยื่อหุ้มปอดออก ทำในผู้ป่วยโรค Empyema
>>> ดูรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ http://www.firstphysioclinics.com
>>> เฟิร์สฟิสิโอคลินิกกายภาพบำบัด (FIRSTPHYSIO)
>> > LINE ID: 0852644994
>>> TEL. 085-264-4994ตอนที่18
