การฟื้นฟูเด็กสมองพิการ (CP)

หากสมองใหญ่มีความผิดปกติก่อนที่สมองจะพัฒนาเต็มที่ ทารกหรือเด็กจะมีพัฒนาการล่าช้าหลายด้าน แพทย์เรียกภาวะนี้ว่า ซีรีบรัล พัลซี (cerebral palsy) หรือที่ราชบัณฑิตยสถานบัญญัติศัพท์ไทยว่า อัมพาตสมองใหญ่ แต่แพทย์ทั่วไปมักเรียกว่า สมองพิการ หรือเรียกย่อๆว่า ซีพี (CP)

การบำบัดรักษา

1.การบำบัดด้วยยา

หากเด็กมีอาการเกร็งทั้งตัว แพทย์มักจ่ายยาชนิดกิน เช่น ยาไดอะซีแปม (diazepam) ยาทิซานิดีน (tizanidine) ยาแบโคลเฟน (baclofen) เด็กจะต้องได้รับยาต่อเนื่อง
เมื่อเด็กมีอาการเกร็งลดลง อาจปรับขนาดยาลงได้ โดยลดลงอย่างช้าๆ แล้วดูอาการ 1 สัปดาห์ ค่อยพิจารณาปรับลดยาต่อ
พ่อแม่ค่อยปรึกษาแพทย์ที่จ่ายยาให้ก่อนการปรับลดหรือเพิ่มขนาดยา เพราะบางครั้งแพทย์อาจจ่ายยากลุ่มนี้เพื่อป้องกันอาการชัก เพราะอาการชักจะทำให้สมองของเด็กขาดอากาศและเสียหายมากขึ้น
หากเด็กมีอาการหดเกร็งเฉพาะที่ เช่น กล้ามเนื้อน่อง กล้ามเนื้องอเข่า กล้ามเนื้อหุบขา จนรบกวนการเคลื่อนไหวหรือการเคลื่อนที่ แพทย์เวชศาสตร์ฟื้นฟูอาจแนะนำการฉีดยาลดเกร็งเฉพาะที่ มี 2 วิธี คือ การฉีดฟีนอลหรือแอลลกอฮอล์และการฉีดโบทูลินุมทอกซิน

2. วิธีการบำบัดรักษาอื่นๆ

การนวด การนวดช่วยผ่อนคลายและลดปวดได้ ในประเทศไทยมูลนิธิเพื่อเด็กพิการได้นำการนวดแผนไทยมาใช้ พบว่าสามารถลดอาการเกร็งลงได้

การฝึกในน้ำ การฝึกกายบริหารในน้ำช่วยลดอาการเกร็งได้เช่นกัน สร้างโอกาสให้เด็กเคลื่อนไหวได้ง่ายขึ้น และลดปวดได้

3. การรักษาด้วยกายภาพบำบัด

วางแผ่นร้อนไฟฟ้า Thermo pad เพื่อช่วยลดการตึงตัวของกล้ามเนื้อ

แนะนำการยืดกล้ามเนื้อและการออกกำลังกาย
การฝึกพัฒนาการ การนั่ง ยืน และการทรงตัวด้วยอุปกรณ์ เช่น เบาะลาดเอียงรูปลิ่ม, เตียงฝึกยืน, หมอนรูปทรงกระบอก, ลูกบอล