By Firstphysio Clinic
23 Oct, 2016
อุปกรณ์กายภาพบำบัด
AFO, Ankle Foot Orthosis, กายภาพบำบัด, กิจกรรมบำบัด, คลินิก, บริบาล, ผู้สูงอายุ, ฟื้นฟู, ศูนย์ดูแลผู้สูงอายุ, อุปกรณ์กายภาพบำบัด, อุปกรณ์ดูแลคนแก่
การเลือกใช้กายอุปกรณ์เสริม
1.AFO แบบไม่มีข้อ
จุดประสงค์ ควบคุมการเคลื่อนไหวของข้อเท้าและเท้า
1.1 Rigid AFO
จุดประสงค์ จำกัดการเคลื่อนไหวที่ข้อเท้า
เหตุผลในการเลือกใช้ Rigid AFO
- สมดุลไม่ดี ไม่มั่นคงในช่วงเดินลงน้ำหนัก
- ผู้ป่วยไม่สามารถถ่ายน้ำหนักไปด้านที่ได้รับผลกระทบได้
- มีความผิดปกติของเท้าจากปานกลางไปหามาก ปลายเท้าตก (equinus),valgus or varusหรือรวมกัน
- มี Hypertonicityปานกลางถึงมาก
- เหมือนด้านบนแต่มี recurvatum เล็กน้อยหรือมีความไม่มั่นคงที่เข่า
- มีกล้ามเนื้อ Dorsiflexion อ่อนแรงเท่านั้น
1.2 Posterior leaf spring AFO
จุดประสงค์ ข้อเท้ามีการเคลื่อนไหวเล็กน้อย เนื่องจากงอรูปพลาสติกเมื่อมีโมเมนท์
เหตุผลในการเลือกใช้ Posterior leaf spring AFO
- มีกล้ามเนื้อ Dorsiflexion อ่อนแรงเท่านั้น
- ข้อเท้าไม่มั่นคง หรือมีการผิดรูปในแนวในหรือนอก
- ไม่มีปัญหาสำคัญเรื่องความตึงตัวของกล้ามเนื้อ
- ไม่มีปัญหาสำคัญเรื่องความมั่นคงของเข่าด้านใน-นอก
- ส่งผลทางอ้อมต่อข้อเข่าและข้อสะโพกแบบมีนัยสำคัญ
1.3 Ground reaction AFO
จุดประสงค์ ช่วยจำกัดการเคลื่อนไหวของกระดูกทิเบียไม่ให้มากเกินไป เป็นการจำกัดการงอข้อเข่าและพิสัยการกระดกข้อเท้า (Dorsiflexion)
เหตุผลในการเลือกใช้ Ground reaction AFO
- มีเข่าแอ่น (Knee recurvatum)
- AFO แบบมีข้อ
จุดประสงค์ – อาจนำมาใช้ในการควบคุมข้อเท้าได้บ้าง
-ช่วยในการเคลื่อนไหวของข้อเท้า (ในกรณีที่มีข้อที่ช่วยในการกระดกข้อเท้า (Dorsiflexionassist))
– จำกัดการเคลื่อนไหว (ในกรณีที่มี plantar flexion or dorsiflexion stops)
เหตุผลในการเลือกใช้ AFO แบบมีข้อ
- มีกล้ามเนื้อ Dorsiflexion เท่านั้นอ่อนแรง
- ในกรณีที่มีพิสัยการกระดกข้อเท้า (dorsiflexion) ทั้ง passive และ active
- ต้องการควบคุมเข่าที่ไม่มั่นคง (งอ) เท่านั้น ใช้ AFO แบบมีข้อที่มี dorsiflexion stops
- ต้องการควบคุมเข่าที่มี recurvatum เท่านั้น ใช้ AFO แบบมีข้อที่มี plantar flexion stop
- มีพิสัยการกระดกข้อเท้าขึ้น (Dorsiflexion) ได้เองประมาณ 10 องศา
- มี spasticity ค่อนข้างมาก
3.AFO แบบสำเร็จรูป
จุดประสงค์ – เลือกใช้ตามความเหมาะสมมากกว่าสะดวก
– ช่วยทำให้การแกว่งขาขณะเดินไปเป็นไปได้ดีขึ้น
– มีประโยชน์ไม่มากนักในกรณีที่ท่าทางการเดินหรือความผิดปกติมีความซับซ้อน
– ไม่สามารถชดเชยความยาวของกล้ามเนื้อ gastrocnemius ที่สั้นลงได
เหตุผลในการเลือกใช้ AFO แบบสำเร็จรูป
- สามารถใช้ชั่วคราวหรือใช้เพื่อประเมินเท่านั้นด้วยความระมัดระวัง
- ต้องการใช้ในกรณี Early mobilization ก่อนได้รับ Custom orthosis
- ไม่มีปัญหาเรื่องความตึงตัวของกล้ามเนื้อ
- อุปกรณ์เสริมดามข้อเท้าและเข่า (Knee ankle foot orthosis-KAFO)
จุดประสงค์ – ข้อเข่าไม่มั่นคง ในด้านใน-นอก (Valgus or varus) หรืององ่าย (Buckling)
– ไม่สามารถลงน้ำหนักได้จากสาเหตุอื่นๆ เช่น เจ็บที่เข่า
เหตุผลในการเลือกใช้อุปกรณ์เสริมดามข้อเท้าและเข่า
- มีปัญหาเข่าแอ่น (recurvatum) ปานกลางถึงมาก ถึงแม้ว่าจะสวม AFO
>>> ดูรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ http://www.firstphysioclinics.com
>>> เฟิร์สฟิสิโอคลินิกกายภาพบำบัด (FIRSTPHYSIO)
>> > LINE ID: 0852644994
>>> TEL. 085-264-4994
More
By Firstphysio Clinic
05 Sep, 2016
อุปกรณ์กายภาพบำบัด
Ankle Foot Orthosis, กายภาพบำบัด, กิจกรรมบำบัด, คลินิก, บริบาล, ผู้สูงอายุ, ฟื้นฟู, ศูนย์ดูแลผู้สูงอายุ, อุปกรณ์กายภาพบำบัด, อุปกรณ์ดูแลคนแก่
อุปกรณ์ดามกันเท้าตกในแบบต่างๆ
ปัจจัยที่ทำให้ผู้ป่วยโรคหลอกเลือดสมองมีปัญหาในการเดิน เฉพาะที่เกี่ยวข้องกับการบังคับควบคุมกล้ามเนื้อขา ได้แก่ อาการอ่อนแรง กล้ามเนื้อกระตุก (spasticity) และความบกพร่องในการรับความรู้สึก proprioceptive ปัญหาบางอย่างสามารถแก้ไขได้ด้วยการใช้กายอุปกรณ์ขา ซึ่งจะทำหน้าที่ประคองหรือดาม (supportive,stabilizing) ป้องกันไม่ให้มีการขยับข้อในบางทิศทาง เช่น ป้องกันข้อเท้าไม่ให้มี plantar flexion ในช่วงที่ก้าวเท้า (swing phase) หรือป้องกันไม่ให้เข่าทรุดในช่วงที่เท้าข้างนั้นสัมผัสพื้น (stance phase) นอกจากช่วยประคองแล้ว กายอุปกรณ์ยังทำหน้าที่ทดแทนกล้ามเนื้อที่อ่อนแรงด้วย เช่น ช่วยให้กระดกข้อเท้าขึ้น เป็นต้น
กายอุปกรณ์ประคองขาที่นิยมใช้ในผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง ได้แก่ ankle-foot orthosis (AFO) ซึ่งเดิมเรียกว่า short leg brace ส่วน knee-ankle-foot orthosis (KAFO) หรือ long leg brace ไม่ค่อยมีที่ใช้ในผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง เนื่องจากมีขนาดใหญ่เทอะทะ น้ำหนักมากสวมใส่ยาก และใช้พลังงานในการเดินมาก
ชนิดของ AFO
1.ชนิดพลาสติก
ทำจากพลาสติกซึ่งอ่อนตัวได้ในอุณหภูมิ จึงสามารถหล่อและดัดให้มีรูปทรงพอดีกับขามีข้อดีคือน้ำหนักเบา ดูสวยงาม สวมไว้ในรองเท้าได้ ข้อห้ามใช้คือกรณีที่เท้าบวมหรือกล้ามเนื้อเกร็งกระตุกมาก เพราะอาจมีการกดจนเกิดแผล และต้องระวังในรายที่มีความบกพร่องในการรับความรู้สึก
AFO ชนิดพลาสติกที่นิยมใช้มี 3 แบบ ได้แก่
- Posterior leaf spring (PLS)

ข้างหน้าเล็กน้อย เมื่อเท้ายกขึ้นจากพื้น พลาสติกที่แอ่นจะดีดกลับทำหน้าที่คล้ายสปริงช่วยแก้ปัญหาเท้าตกและเท้าจิกลงในช่วงที่ยกก้าวขา (swing phase) เนื่องจากพลาสติกที่ประคองข้อเท้าแคบและอยู่เฉพาะด้านหลัง จึงไม่ช่วยเพิ่มความมั่งคงในแนว mediolateral กายอุปกรณ์ชนิดนี้มีจำหน่ายแบบสำเร็จรูป มีราคาค่อนข้างแพง
- Solid ankle AFO

มีลักษณะคล้าย PLS ส่วนที่แตกต่างกันคือแผ่นที่ประคองน่องและข้อเท้ากว้างกว่า PLS มาก ขอบหน้าของ Solid ankle AFO คุมตาตุ่มทั้งด้านในและด้านนอก ทำให้สามารถบังคับข้อเท้าให้อยู่นิ่งได้ โดยป้องกันทั้ง dorsiflexion, plantarflexion, inversion และ eversion เนื่องจากต้องมีขนาดพอดีกับข้อเท้าและน่อง จึงต้องทำเฉพาะสำหรับแต่ล่ะคน
- Floor reaction (Salteal) orthosis
เป็นแผ่นพลาสติกที่ประคองตั้งแต่ patella จนถึง metatarsal heads ทำหน้าที่ป้องกันไม่ให้ข้อเท้ามี dorsiflexion และล็อกให้เข่าเหยียดในช่วงที่เท้าสัมผัสพื้น (stance phase) ช่วยแก้ปัญหาเข่าทรุด
- ชนิดโลหะ
เป็นกายอุปกรณ์ที่ใช้กันมานานแล้ว ประกอบด้วยแกนโลหะ 2 แกน ดามด้านนอกและด้านในของขา ติดกับข้อโลหะซึ่งอยู่ในระดับใกล้เคียงกับข้อเท้าของผู้สวมใส่ ปัจจุบันไม่ค่อยนิยมใช้ในผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง ใช้เฉพาะกรณีที่ผู้ป่วยไม่สามารถสวมใส่ชนิดพลาสติกได้
2.1 รองเท้า
ที่เป็นส่วนประกอบของ AFO ชนิดโลหะต้องเป็นรองเท้าที่แข็งแรงและทนทานนิยมใช้รองเท้าที่เรียกว่า orthopaedic shoes ซึ่งเป็นรองเท้าหนังหุ้มส้น มีแกนเป็นเหล็ก (steel shank) และเพิ่มความแข็งแรงของผนังด้าน medial (medial long counter) เพื่อให้รองรับส่วน longitudinal arch ของเท้าได้ดี พื้นรองเท้าทำจากยางเพื่อให้มีความยืดหยุ่นและเกาะพื้นทางเดินได้ดี ขอบหน้าของยางส้นรองเท้ามีส่วนยื่นทาง medial เรียกส้นแบบนี้ว่า Thomas heel รองเท้าต้องมีขนาดพอดี เพื่อให้รองเท้ารองรับการลงน้ำหนักและประคองส่วนส้นเท้าและ longitudinal arch ได้ดี หากไม่พอดีอาจต้องหล่อพลาสติกประกบไว้ด้านในรองเท้าอีกชั้นหนึ่ง
2.2 ข้อโลหะ
เป็นส่วนที่เชื่อมต่อจากโครงโลหะใต้พื้นรองเท้า (stirrup) กับแกนตั้งที่เป็นโลหะ 2 แกน (double upright bars ) ข้อโลหะนี้มีตัวควบคุมแบบแกนเดียวและแบบแกนคู่ ตัวควบคุมแบบแกนเดียว (single channel) มีสปริงช่วยในการทำ dorsiflexion และเสียบหมุดไว้ป้องกันไม่ให้มี plantar flexion เรียกว่า ข้อแบบ klensak ส่วนแบบแกนคู่หรือ double-action joint มีหมุดป้องกันทั้งแบบ dorsiflexion และ plantar flexion สามารถปรับมุมการขยับของข้อโลหะได้โดยเปลี่ยนตำแหน่งที่เสียบหมุด
2.3 แกนโลหะ
มักทำจากอลูมิเนียม นิยมใช้แบบ 2 แกน ต่อระหว่างข้อโลหะบริเวณใกล้ข้อเท้ากับแทบรัดน่อง ช่วยบังคับไม่ให้มีการขยับของเท้าและข้อเท้าในแนว mediolateral บางกรณีต้องเพิ่มสายรัดช่วยดึงรั้งไม่ให้ข้อเท้าตะแคงในท่า varus หรือ valgus สายรัดที่ใช้บ่อยในผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองคือ varus collection T-strap ติดจากขอบของส้นรองเท้าด้านนอกไปยึดกับแกนโลหะทางด้านใน เพื่อรั้งไม่ให้ข้อเท้าพลิกเข้าใน
>>> ดูรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ http://www.firstphysioclinics.com
>>> เฟิร์สฟิสิโอคลินิกกายภาพบำบัด (FIRSTPHYSIO)
>> > LINE ID: @firstphysio
>>> TEL. 085-264-4994
More
By Firstphysio Clinic
25 Aug, 2016
อุปกรณ์กายภาพบำบัด
AFO, Ankle Foot Orthosis, กายภาพบำบัด, กิจกรรมบำบัด, คลินิก, บริบาล, ผู้สูงอายุ, ฟื้นฟู, ศูนย์ดูแลผู้สูงอายุ, อุปกรณ์กายภาพบำบัด, อุปกรณ์ดูแลคนแก่
การเลือกใช้กายอุปกรณ์เสริมปลายเท้าตกชนิดต่างๆ
กายอุปกรณ์ คืออะไร?
อุปกรณ์ทางการแพทย์ต่างๆที่ใช้กับร่างกาย ในความหมายที่ใช้ในปัจจุบัน มักจะหมายถึงอุปกรณ์ที่ใช้กับร่างกายเพื่อช่วยเหลือการเคลื่อนไหว เช่น แขนเทียม ขาเทียม อุปกรณ์ประคองหรือดามหลัง อุปกรณ์ดามมือ เป็นต้น ในผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองมักพบว่า เท้าที่มีลักษณะเป็นปลายเท้าจิกและบิดเข้าใน (equinovarus) โดยขณะเดินมักจะพบว่ามีปลายเท้าตก ดังนั้นอุปกรณ์ดามข้อเท้า (Ankle foot orthosis-AFO) โดยมีจุดประสงค์เพื่อควบคุมการเคลื่อนไหวของข้อเท้า แก้ไขความผิดปกติ หรือชดเชยความผิดปกติที่ไม่สามารถแก้ไขได้ ทำให้ความเร็วและจำนวนก้าวดีขึ้น
ประโยชน์จากการใช้ AFO ในการลงน้ำหนักทันทีหลังจากที่สภาวะทางการแพทย์คงที่
- กระตุ้นการทรงตัวขณะยืน
- ทำให้ข้อเท้ามั่นคง
- ช่วยทำให้ postural alignemt ดีขึ้น
- รักษาพิสัยการเคลื่อนไหวของข้อเท้า
- ช่วยให้สามารถเคลื่อนไหวได้เร็วขึ้น
1.AFO แบบไม่มีข้อ
จุดประสงค์ ควบคุมการเคลื่อนไหวของข้อเท้าและเท้า
- Rigid AFO :จำกัดการเคลื่อนไหวที่ข้อเท้า

เหตุผลในการเลือก rigid AFO
- สมดดุลขณะเดินไม่ดี ไม่มั่นคงในช่วงเดินลงน้ำหนัก
- ผู้ป่วยไม่สามารถถ่ายน้ำหนักไปด้านที่ได้รับผลกระทบได้
- มีความผิดปกติของเท้าจากปานกลางไปหามาก เช่น ปลายเท้าตก (equinus) , หรือบิดเข้าด้านใน

- มีอาการเกร็งของข้อเท้าปานกลางถึงมาก
- ไม่มีความมั่นคงของเข่า
- มีกล้ามเนื้อกระดกปลายเท้าขึ้นอ่อนแรง
1.2 Posterior leaf spring AFO: ข้อเท้ามีการเคลื่อนไหวเล็กน้อยเนื่องจากงอรูปของพลาสติกเมื่อมีการเคลื่อนไหว

เหตุผลในการเลือกใช้ posterior leaf spring AFO
- มีกล้ามเนื้อกระดกข้อเท้าขึ้นอ่อนแรงเท่านั้น
- ข้อเท้าไม่มั่นคง และ/หรือมีการผิดรูปในแนวในหรือนอก
- ไม่มีปัญหาสำคัญเรื่องความตึงตัวของกล้ามเนื้อ
- ไม่มีปัญหาสำคัญเรื่องความมั่นคงของเข่าในด้านใน – นอก
- Ground reaction AFO : ช่วยจำกัดการเคลื่อนไหวของกระดูกทิเบียไม่ให้มากเกินไป เป็นการจำกัดการงอข้อเข่าและพิสัยการกระดกข้อเท้า

เหตุผลในการเลือกใช้
- มีเข่าแอ่น (Knee recurvatum)
- AFO แบบมีข้อ
จุดประสงค์ อาจนำมาใช้ในการควบคุมข้อเท้าได้บ้าง
ช่วยในการเคลื่อนไหวของข้อเท้า (ในกรณีทีมีข้อที่ช่วยในการกระดกข้อเท้า)
จำกัดพิสัยการเคลื่อนไหวในกรณีมีข้อเท้าตก

เหตุผลในการเลือกใช้ AFO แบบมีข้อ
- มีกล้ามเนื้อกระดกข้อเท้าขึ้นอ่อนแรง
- ต้อการควบคุมงอเข่าที่ไม่มั่นคง
- ต้องการควบคุมเข่าแอ่น
- มีพิสัยการเคลื่อนไหวการกรพดกข้อเท้าขึ้นได้เองประมาณ 10 องศา
- มีข้อเท้ามีอาการเกร็งค่อนข้างมาก
- AFO สำเร็จรูป
จุดประสงค์
- เลือกใช้ตามความเหมาะสมมากกว่าสะดวก
- ช่วยทำให้การแกว่งขาขณะเดินเป็นไปได้ดีขึ้น
- มีประโยชน์ไม่มากนักในกรณีที่ท่าทางการเดินหรือความผิดปกติมีความซับซ้อน
- ไม่สามารถชดเชยความยาวของกล้ามเนื้อน่องที่สั้นลงได้

เหตุผลที่เลือกใช้
- สามารถใช้ชั่วคราวหรือใช้เพื่อประเมินเท่านั้นด้วยความระมัดระวัง
- ต้องการใช้ในกรณีเริ่มการเคลื่อนไหว (early mobilization)
- ไม่มีปัญหาเรื่องความตึงตัวของกล้ามเนื้อ
4.อุปกรณ์เสริมดามข้อเท้าและเข่า (Knee ankle foot orthosis KAFO)

จุดประสงค์ ข้อเข่าไม่มั่นคง ในด้านใน-นอก (valgus or varus) หรือ/และ งอง่าย (Buckling) ไม่สามารถลงน้ำหนักได้จากสาเหตุอื่นๆเช่น เจ็บที่เข่า
เหตุผลที่เลือกใช้
- การทรงตัวและการถ่ายน้ำหนักไปด้านที่มีปัญหา ไม่ดี
- มีปัญหาเข่าแอ่น ปานกลางถึงมากถึงแม้จะสวม AFO
คำแนะนำ
- ควรสวมถุงเท้าร่วมกับการสวมพลาสติกดามขาทุกครั้ง
- รองเท้าที่ดีในการสวมกับพลาสติกดามขา คือรองเท้าผ้าใบที่มีสายรัด ไม่ควรสวมรองเท้าแตะ รองเท้าราตรี เนื่องจากไม่มีพื้นที่ด้านในสำหรับพลาสติก
>>> ดูรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ http://www.firstphysioclinics.com
>>> เฟิร์สฟิสิโอคลินิกกายภาพบำบัด (FIRSTPHYSIO)
>> > LINE ID: 0852644994
>>> TEL. 085-264-4994
More