ตอนที่80:Atelectasis (ปอดแฟบ)
Atelectasis (ปอดแฟบ)
เป็นภาวะที่ปอดขยายตัวไม่เต็มที่ เกิดจากการถูกจำกัดการเคลื่อนไหว หายใจตื้น มีสิ่งอุดตันในหลอดลมเล็กๆ ถุงลมในปอดตีบ มีแรงดันจากช่องเยื่อหุ้มปอด ไม่สามารถไอขับเสมหะออกได้อย่างมีประสิทธิภาพ และการระบายอากาศไม่เพียงพอ ต่อมาเลือดที่ไหลผ่านปอดไม่สามารถแลกเปลี่ยนออกซิเจนกับปอดได้ ระดับออกซิเจนในเลือดแดงจึงลดลง ทำให้เกิดภาวะขาดออกซิเจน และอาจหมดสติได้
ลักษณะอาการ
ผู้ป่วยจะหายใจลำบาก หอบเหนื่อยง่ายขณะทำกิจกรรมต่างๆ มีลักษณะตัวเขียวเนื่องจากร่างกายได้รับออกซิเจนไม่เพียงพอ การขยายตัวของทรวงอกน้อยลง การตรวจปอดโดยการเคาะได้เสียงทึบ ลักษณะอาการนั้นขึ้นอยู่กับปอดว่าแฟบมากน้อยเพียงใด
การรักษาทางการแพทย์
- ให้ออกซิเจน และความชื้น
- ใช้เครื่องช่วยหายใจในผู้ป่วยที่หายใจลำบาก
- รักษาอาการอักเสบ โดยการใช้ยา
- ผ่าตัด เมื่อพบว่ามีสิ่งแปลกปลอมภายในปอด หรือผ่าตัดปอดที่แฟบออกในผู้ป่วยที่มีอาการเรื้อรัง
การรักษาทางการภาพบำบัด
1. เคาะปอด เพื่อระบายเสมหะภายในปอด
2. สอนหายใจ
- การฝึกการหายใจแบบ Pursed Lip
วิธีปฏิบัติ
-จัดท่าทางให้ผู้ป่วยอยู่ในท่าที่สบายที่สุด
-สูดลมหายใจเข้าทางจมูก (ท้องป่อง) แล้วหายใจออกทางปาก (ท้องแฟบ) โดยห่อปากเป่าลมออกช้าๆ
3. สอนไออย่างมีประสิทธิภาพ
- การฝึกไอ Cough Training
วิธีปฏิบัติ
-จัดท่าควรอยู่ในท่านั่ง โน้มตัวลงมาข้างหน้าเล็กน้อย
-สูดลมหายใจเข้าออกลึกๆ ตามการฝึกหายใจ
-กลั้นหายใจ พร้อมกับไอออกมา 1-2 ครั้ง
4. ออกกำลังกายเพื่อเพิ่มการขยายตัวของปอด
- ออกกำลังกายยืดกล้ามเนื้อหายใจ
วิธีปฏิบัติ
ท่าที่1 เพื่อยืดกล้ามเนื้อบริเวณทรวงอกด้านหน้า-ด้านหลัง
– ท่าเริ่มต้น นั่งตัวตรงบนเก้าอี้
– วิธีการ ยกแขนขึ้นเหนือศีรษะพร้อมหายใจเข้า จากนั้นโน้มตัวลงมาทางด้านหน้าพร้อมหายใจออก
– จำนวนครั้ง 5 ครั้ง/เซต ทำซ้ำ 2 เซต
ท่าที่2 เพื่อยืดกล้ามเนื้อบริเวณทรวงอกด้านหลัง-ด้านข้าง
– ท่าเริ่มต้น นั่งตัวตรงบนเก้าอี้
– วิธีการ ประสานมือทั้งสองข้างเข้าด้วยกันยกแขนขึ้นเหนือศีรษะและหมุนตัวไปด้านซ้าย พร้อมหายใจเข้า จากนั้นโน้มตัวลงมาทางด้านหน้ามือแตะพื้นพร้อมหายใจออก
– จำนวนครั้ง 5 ครั้ง/เซต ทำซ้ำ 2 เซต
ท่าที่3 เพื่อยืดกล้ามเนื้อบริเวณทรวงอกด้านหน้า-ด้านหลัง
– ท่าเริ่มต้น นั่งตัวตรงบนเก้าอี้
– วิธีการ ประสานมือทั้งสองไว้ที่ท้ายทอย ก้มตัวลงพร้อมเอาศอกชิดกันและหายใจออก กางศอกออกพร้อมกับยืดตัวหายใจเข้า
– จำนวนครั้ง 5 ครั้ง/เซต ทำซ้ำ 2 เซต
- ออกกำลังกายเพิ่มความแข็งแรงกล้ามเนื้อบริเวณทรวงอกโดยใช้รอก
วิธีปฏิบัติ
ท่าที่1 เพิ่มความแข็งแรงกล้ามเนื้อบริเวณทรวงอกด้านหน้า-ด้านหลัง
– ท่าเริ่มต้น นั่งตัวตรงบนเก้าอี้
– วิธีการ ดึงรอกขึ้นจนแขนเหยียดตึง สลับซ้ายขวาพร้อมสูดลมหายใจเข้า-ออก ช้าๆ
– จำนวนครั้ง 10 ครั้ง/เซต ทำซ้ำ 2 เซต
(รูป)
ท่าที่2 เพิ่มความแข็งแรงกล้ามเนื้อบริเวณทรวงอกด้านข้าง
– ท่าเริ่มต้น ยืนหันข้างเข้าหารอก มือหนึ่งข้างจับรอก
– วิธีการ กางแขนขึ้นสุดแขนพร้อมหายใจเข้า หุบแขนเข้าหาลำตัวพร้อมหายใจออก
– ทำสลับกันทั้งซ้าย-ขวา
– จำนวนครั้ง 10 ครั้ง/เซต ทำซ้ำ 2 เซต
(รูป)
- spirometer
วิธีปฏิบัติ
-หายใจเข้าออกลึกๆยาวๆ
-ใช้ปากอม mouth piece ของเครื่อง spirometer
-สูดลมหายใจเข้าเต็มที่ glottic ปิด
-ให้ลูกบอลใน spirometer ลอยสูงขึ้นและคงไว้ให้นานที่สุด ถ้าเป็นไปได้ ประมาณ 5-10 วินาที หรืออย่างน้อย 3-5 วินาที แล้วค่อยๆผ่อนลง
-ทำติดต่อกัน 5-10 ครั้ง แล้วพัก ควรทำทุกๆ 1-2 ชั่วโมง
-ให้เวลาหายใจเข้า ต่อ หายใจออก ประมาณ 1 : 2
สอบถามเพิ่มเติมได้ที่ คลินิกกายภาพบำบัดเฟิร์ส ฟิสิโอ
www.firstphysioclinic.com สายด่วน 085-264-4994
More